هایپرپیگمنتیشن لب یا تیرگی لب زمانی رخ می‌دهد که بخشی از پوست تیره‌تر از نواحی اطراف آن باشد. این امر به علت افزایش ملانین رخ می‌دهد. ملانین رنگدانه ای است که به وسیله سلول‌هایی که ملانوسیت‌ها نامیده می‌شوند، تولید می‌گردد. زمانی که پوست ملانین بیش از حد تولید کند، این مسئله به هایپرپیگمانتاسیون منجر می‌گردد.
در این مقاله از سیسپرسا به بررسی علل تیرگی لب و راه های درمان آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
چرا رنگ لب ها با رنگ پوست بقیه نواحی متفاوت است؟
پوست ما از لایه های زیاد سلول تشکیل شده است، در حالی که لب ها تنها سه تا پنج لایه سلول دارند. این بدین معنا است که پوست لب از بقیه نواحی نازک‌تر است. رنگ صورتی یا قرمز لب‌ها به علت شبکه های مویرگی خونی بسیاری است که زیر پوست نازک بر روی لب‌ها وجود دارند.
تیرگی لب چیست؟
تیرگی لب یک مشکل شایع زیبایی است که باعث می‌شود رنگ لب‌ها تیره‌تر از حالت طبیعی خود شود و ظاهر فرد تحت تأثیر قرار بگیرد. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، مصرف دخانیات، نوشیدنی‌های کافئین دار، کم آبی، استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید ایجاد شود. اگرچه تیرگی لب معمولا خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس شود و افراد به دنبال روش‌های طبیعی و پزشکی برای روشن کردن آن باشند.
تغییر رنگ لب و علت تیرگی لب چیست؟
تیرگی لب ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که از عوامل سبک زندگی تا دلایل پزشکی متغیر است. مصرف دخانیات، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و کم آبی بدن می‌تواند باعث تغییر رنگ لب‌ها شود. همچنین، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، استفاده از رژ لب‌های غیر استاندارد یا آلرژی‌زا و حتی ژنتیک و رنگ پوست نقش مهمی در تیرگی لب‌ها دارند. در برخی موارد، کمبود ویتامین‌ها و مشکلات داخلی بدن نیز می‌تواند عامل ایجاد این تیرگی باشد.
1- نژاد
لب ها رنگ و سایه‌های مختلفی دارند. برخی افراد لب‌هایی با تون صورتی بیشتر دارند، در حالی که رنگ لب های بقیه افراد تون ارغوانی یا حتی زیتونی بیشتری دارند.
این امر به ژنتیک و نژاد بستگی دارد. افرادی که پوست چهره آن‌ها روشن تر است، رنگ لب های آن قرمزتر است. در حالی که افراد با پوست تیره، لب های ارغوانی رنگ دارند. با این حال، این یک قانون ثابت نیست.
2- سیگار کشیدن
سیگار حاوی توکسین‌های مختلفی است که به سلامتی شما آسیب می‌زند و به آمفیزم تا سرطان‌ها منجر می‌گردد. سیگار کشیدن می‌تواند بر رنگ لب ها نیز اثر بگذارد. افرادی که به طور منظم سیگار می‌کشند، لب‌های با رنگ پررنگ تر دارند. نیکوتین مقصر اصلی این امر است.
3- قهوه، چای و مایعات رنگی دیگر
همان طور که می‌توان دید، نوشیدنی‌ها بر روی فنجان و لیوان لکه به جای می‌گذارند. به همین ترتیب می‌توانند باعث ایجاد رنگ بر روی لب ها و دندان ها شوند. کاهش مصرف این مایعات می‌تواند به کم شدن هایپرپیگمنتیشن لب ها منجر شود.
4- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ماورا بنفش می‌تواند باعث شود که ملانوسیت‌ها، ملانین (رنگدانه پوست) بیش از حد تولید کنند و این امر باعث تیرگی لب شود.
5- هایپرکروماتوز
وجود بیش از حد آهن در بدن می‌تواند به تیرگی لب منجر گردد.
6- داروهای ملانین ساز
افرادی که بعد از وضعیت حادی مانند شکستگی های زیاد بعد از تصادف یا وضعیت مزمن مانند آرتروز مسکن زیاد مخصوصا NSAIDS (داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی) مصرف می‌کنند نیز باید تیرگی لب را انتظار داشته باشند.
داروهای ضد میکروبی مانند سولفونامیدها، سیکلوفسفامید و دوکسوروبیسین که بیماران سرطانی در طول درمان سرطان مصرف می‌کنند. این داروها نیز می‌توانند باعث تیرگی لب شوند. اگر اضطراب دارید، احتمالا نام داروهایی مانند اسکیتالوپرام و باربیتورات ها را شنیده‌اید. این داروها به آرام شدن سیستم عصبی کمک می‌کنند، اما لب ها را نیز تیره تر می‌کنند.
لوودوپا باعث هایپرپیگمنتیشن لب‌ها می‌شود. افرادی که بیماری پارکینسون دارند، این دارو را مصرف می‌کنند. داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول کم نیز می‌توانند باعث تیرگی لب شوند. افراد دچار بیماری نقرس کلشی سین مصرف می‌کنند. این دارو نیز باعث هایپرپیگمانتاسیون بر روی لب‌ها می‌شود.
7- بیماری های بالینی
برخی افراد به دلیل بعضی بیماری ها دچار تیرگی لب می‌شوند؛ برخی از این بیماری ها به شرح زیر است:
- هایپرپیگمنتیشن بعد از التهاب
- لیکن پلان
- لوپوس اریتماتوز
- لنتیژین
- تومورهای خوش‌خیم ملانوسیتی خال
- سندروم پوتزژوگر
- سندروم بندلر
- سندروم لئوپارد
- اختلالات غدد درون‌ریز (آندوکرین) و متابولیکی
- بیماری ادیسون
- بیماری کوشینگ
- آکرومگالی
- پرکاری تیروئید
- مسمویت با فلزات سنگین
8- سرطان
انواع سرطان‌های خوش خیم و بدخیم می‌توانند باعث تیرگی لب شوند که عبارتند از:
- ساکروم کاپوسی
- ملانوم بدخیم
- همانژیوم کاورنوس
- ضایعات رنگی خوش خیم
- ضایعات رنگی بدخیم
علائم و نشانه‌های تیرگی لب شدید
تیرگی لب‌ها در ابتدا ممکن است خفیف و نامحسوس باشد، اما در برخی موارد به تدریج شدید شده و ظاهر لب‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لک‌های تیره و یکنواخت روی لب‌ها، خشکی مزمن، ترک خوردگی و کاهش شادابی رنگ طبیعی لب از نشانه‌های تیرگی شدید هستند. در موارد نادر، تیرگی لب می‌تواند با کمبود ویتامین‌ها، بیماری‌های کبدی یا مشکلات گردش خون مرتبط باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد. تشخیص به موقع و رعایت مراقبت‌های روزانه به کاهش پیشرفت تیرگی لب کمک می‌کند.
عوامل سبک زندگی که باعث تیرگی لب می‌شوند
تیرگی لب‌ها اغلب با عادات روزانه و سبک زندگی فرد مرتبط است. مصرف سیگار و قلیان یکی از اصلی‌ترین دلایل تیرگی لب است، زیرا نیکوتین باعث کاهش جریان خون و تغییر رنگ لب‌ها می‌شود. همچنین، مصرف قهوه و چای زیاد، کم‌آبی بدن و رژیم غذایی فاقد ویتامین‌ها می‌تواند لب‌ها را تیره و بی‌رنگ کند.
استفاده مکرر از رژ لب‌های نامرغوب یا حاوی مواد شیمیایی تحریک‌کننده نیز به تدریج باعث تیرگی و خشکی لب‌ها می‌شود. تغییر این عادات و مراقبت روزانه از لب‌ها می‌تواند به روشن‌تر شدن رنگ طبیعی لب‌ها کمک کند.
تاثیر نور خورشید و آفتاب بر تیرگی لب
نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش (UV) یکی از مهم‌ترین عوامل تیرگی لب‌ها هستند. لب‌ها پوست نازک‌تری دارند و فاقد رنگدانه کافی برای محافظت طبیعی هستند، بنابراین قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب باعث تیره شدن، خشکی و ترک خوردگی لب‌ها می‌شود.
استفاده از بالم لب حاوی SPF و محافظت از لب‌ها هنگام بیرون رفتن در روزهای آفتابی می‌تواند به جلوگیری از تیرگی و حفظ رنگ طبیعی لب‌ها کمک کند. همچنین، عادت به بازسازی مرتب مرطوب کننده لب‌ها بعد از قرار گرفتن در معرض آفتاب، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب و تیرگی دارد.
بیشتر بخوانید: نکات محافظت از پوست در برابر آفتاب
راه‌های پیشگیری از تیرگی لب
تیرگی لب را می‌توان با رعایت چند اقدام پیشگیرانه ساده و مؤثر کاهش داد یا حتی از ایجاد آن جلوگیری کرد. مهم‌ترین راهکارها شامل استفاده روزانه از بالم لب حاوی SPF برای محافظت در برابر نور خورشید، مرطوب نگه داشتن لب‌ها با محصولات طبیعی و ویتامینه، اجتناب از مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار و نوشیدن آب کافی برای پیشگیری از خشکی لب است. رعایت رژیم غذایی سالم و مصرف ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین‌های گروه B و C نیز به سلامت و رنگ طبیعی لب‌ها کمک می‌کند.
چگونه می‌توان از تیرگی لب ها جلوگیری کرد؟
- ترک سیگار
- محدود کردن قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- استفاده همیشگی از ضدآفتاب و بالم های لب SPF دار
- استفاده از کلاه نقاب دار به صورتی که صورت و لب های شما را به خوبی بپوشانند.
رفع تیرگی لب
برای رفع تیرگی لب‌ها می‌توان از روش‌های خانگی، مراقبت‌های روزانه و محصولات تخصصی استفاده کرد. استفاده مرتب از مرطوب کننده‌ها و بالم لب حاوی ویتامین E باعث نرمی و شادابی لب‌ها می‌شود. اسکراب‌های ملایم با شکر و عسل یا روغن نارگیل سلول‌های مرده را حذف کرده و رنگ لب‌ها را روشن می‌کنند.
محافظت از لب‌ها در برابر نور خورشید با بالم لب حاوی SPF، پرهیز از دخانیات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار و مصرف آب و ویتامین‌های کافی نیز در کاهش تیرگی لب‌ها مؤثر است. علاوه بر این، استفاده از کرم‌ها یا سرم‌های تخصصی روشن کننده لب می‌تواند رنگ طبیعی لب‌ها را بازگرداند و ظاهری شاداب و سالم ایجاد کند.
نحوه درمان تیرگی لب
برای درمان تیرگی لب می‌توان از روش‌های طبیعی، مراقبت‌های روزانه و محصولات تخصصی استفاده کرد. استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها و بالم لب حاوی ویتامین E به حفظ رطوبت و نرمی لب کمک می‌کند. اسکراب‌های ملایم با مواد طبیعی مانند شکر و عسل باعث حذف سلول‌های مرده و روشن شدن لب‌ها می‌شوند.
محافظت از لب‌ها در برابر نور خورشید با استفاده از بالم لب حاوی SPF نیز اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، محصولات تخصصی مانند کرم‌ها یا سرم‌های روشن‌کننده لب می‌توانند تیرگی لب‌ها را کاهش دهند و رنگ طبیعی و سالم لب‌ها را بازگردانند.
در مرحله اول می‌توان با برطرف کردن علت اصلی، هایپرپیگمنتیشن را درمان کرد:
- لیزر درمانی
- سرما درمانی
- عمل جراحی
- درمان با پالس نور شدید (آی پی ال) (IPL)
- فوتوداینامیک تراپی
- داروهای بی رنگ کننده موضعی
روش‌های خانگی درمان تیرگی لب
- مرطوب کننده و بالم لب حاوی ویتامین E برای حفظ نرمی و رطوبت لب‌ها
- اسکراب‌های طبیعی مثل شکر و عسل برای حذف سلول‌های مرده و روشن شدن لب
- محافظت از لب در برابر نور خورشید با استفاده از بالم لب حاوی SPF
- نوشیدن آب کافی برای پیشگیری از خشکی و تیرگی لب
- اجتناب از مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- استفاده از محصولات تخصصی روشن‌کننده لب برای کاهش تیرگی و بازگرداندن رنگ طبیعی
- رژیم غذایی سالم و ویتامین‌های کافی به خصوص ویتامین‌های گروه B و C
درمان تیرگی لب با روش‌های طبیعی در خانه
تیرگی لب‌ها را می‌توان با چند روش ساده و طبیعی در خانه کاهش داد. استفاده از اسکراب‌های خانگی مانند شکر و عسل یا روغن نارگیل به حذف سلول‌های مرده و روشن شدن لب‌ها کمک می‌کند. مالیدن آب لیمو یا آب گوجه فرنگی به‌صورت ملایم می‌تواند به تدریج رنگ لب‌ها را روشن کند، البته باید پس از آن لب‌ها مرطوب شوند تا خشکی ایجاد نشود.
همچنین، مصرف آب کافی و میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها به حفظ سلامت پوست و لب‌ها کمک می‌کند. رعایت این روش‌ها به صورت روزانه و منظم می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش تیرگی لب داشته باشد.
