یکی از دغدغههای همیشگی افراد، مراقبت از مو و رشد سالم موها است. ریزش مو ناشی از بیماری یکی از دلایل رایجی است که باعث اختلال در سلامتی پوست و مو سر میشود. شناخت بیماریهایی که ممکن است ریشه این مشکل باشند، به پیشگیری و درمان مناسب کمک میکند. در این مقاله از برند تخصصی سیسپرسا، به بررسی عوامل مرتبط با ریزش ناشی از بیماری، دلایل ریزش از ریشه و نشانههای خطرناک ریزش مو میپردازیم.
علت ریزش مو از ریشه چیست
ریزش مو از ریشه، که معمولا با جدا شدن مو از پوست سر همراه است، میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. ریزش مو ناشی از بیماری در این موارد معمولا با درمان مشکل اصلی، کاهش مییابد. در ادامه به بعضی از علت های ریزش مو ریشه ای اشاره میکنیم.
- بیماریهای خودایمنی: شرایطی مانند آلوپسی آره آتا (طاسی سکه ای) باعث میشود که سیستم ایمنی به فولیکولهای مو حمله کند.
- کمبودهای تغذیهای: کاهش آهن، زینک و ویتامینهای گروه B میتواند منجر به ضعیف شدن ریشه مو شود.
- تغییرات هورمونی: بیماریهایی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و کم کاری یا پرکاری تیروئید بر تعادل هورمونی تأثیر میگذارند و ممکن است باعث ریزش مو شوند.
- عفونتهای پوست سر: قارچها و باکتریها با آسیب به پوست سر و فولیکولها، ریزش مو از ریشه را تسریع میکنند.
- استرس و بیماریهای روانی: بیماریهایی نظیر افسردگی و اختلالات اضطرابی نیز میتوانند با تغییر چرخه رشد مو، به ریزش آن از ریشه منجر شوند.
کدام ریزش مو خطرناک است
در صورتی که موهای شما به طور ناگهانی، مداوم و شدید شروع به ریزش کند، میتواند نشانهای از یک مشکل جدی باشد. در این مواقع شما باید حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
- ریزش مو همراه با علائم دیگر: اگر با خارش شدید، درد در پوست سر، یا قرمزی همراه باشد، ممکن است نشان دهنده عفونت یا مشکلات التهابی باشد.
- ریزش مو ناشی از بیماری های سیستمیک: بیماریهایی مانند لوپوس یا دیابت در صورت عدم کنترل میتوانند منجر به ریزش مو شوند.
- ریزش همراه با ضعف عمومی بدن: این نوع ممکن است به دلیل سوء تغذیه یا بیماریهای شدید نظیر سرطان باشد.
ریزش مو در اثر چیست؟
ریزش مو میتواند در اثر عوامل متعددی رخ دهد که برخی به دلایل طبیعی و برخی دیگر به واسطه شرایط پزشکی یا محیطی ایجاد میشوند. چرخه طبیعی رشد مو شامل سه فاز رشد، توقف، و ریزش است. هنگامی که این چرخه به دلایل مختلف مختل میشود، ریزش مو رخ میدهد. در ادامه به انواع ریزش مو و درمان ریزش مو میپردازیم.
تلوژن افلوویوم
تلوژن افلوویوم حالتی است که تعداد زیادی از موها به طور ناگهانی وارد فاز ریزش میشوند. این حالت معمولا پس از یک استرس شدید فیزیکی یا روانی اتفاق میافتد و معمولا موقتی است و پس از رفع عامل محرک، موها مجددا رشد میکنند. دلایل آن عبارت است از:
- ریزش مو ناشی از بیماری های تبدار شدید
- جراحیهای بزرگ
- کمبودهای تغذیهای مانند کمبود آهن
- استرسهای روانی
بیشتر بخوانید: ریزش مو ناشی از استرس چیست؟
عوارض دارویی
مصرف برخی داروها میتواند چرخه رشد مو را مختل کند و به ریزش مو دارویی منجر شود. این نوع ریزش مو معمولا به دلیل تأثیر دارو بر تقسیم سلولی فولیکولهای مو رخ میدهد. با تغییر یا قطع داروی مسبب، معمولا رشد موها به حالت طبیعی بازمیگردد.
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای هورمونی (مانند قرصهای ضدبارداری یا داروهای تیروئید)
- داروهای فشار خون و ضد انعقاد خون
بیشتر بخوانید: کدام داروها باعث ریزش مو میشوند؟
علائم بیماری پزشکی
ریزش مو ناشی از بیماری یکی از دلایل رایج ریزش مو است. بسیاری از بیماریهای پزشکی میتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم منجر به ریزش مو شوند.
- بیماریهای هورمونی: مانند کمکاری یا پرکاری تیروئید
- دیابت: به دلیل تأثیر بر جریان خون و تغذیه فولیکولها
- کم خونی: کمبود آهن یا ویتامین B12 باعث ضعیف شدن موها میشود.
- بیماریهای خودایمنی: مانند لوپوس یا آلوپسی آره آتا
کچلی (عفونت قارچی پوست سر)
عفونت های قارچی پوست سر، مانند تینیا کاپیتیس، میتوانند باعث التهاب، خارش و ریزش مو شوند. برای درمان ریزش مو ناشی از بیماری قارچ و عفونت، استفاده از داروهای ضدقارچ خوراکی و موضعی به طور معمول مؤثر است. «بهترین روغن برای ریزش مو چیست؟»
- خارش شدید
- پوسته پوسته شدن پوست سر
- ایجاد لکههای بدون مو
آلوپسی آره آتا
این بیماری خودایمنی باعث حمله سیستم ایمنی به فولیکولهای مو میشود و ریزش مو به صورت سکه ای ایجاد میکند. معمولا برای درمان ریزش مو ناشی از بیماری خود ایمنی از کورتیکواستروئیدها و درمانهای تحریککننده رشد مو استفاده میشود.
- ریزش ناگهانی و لکه ای
- در موارد شدیدتر، ریزش کل موهای سر یا بدن
بیشتر بخوانید: ریزش موی سکه ای و درمان آن چیست؟
آلوپسی تروماتیک
این نوع ریزش مو ناشی از آسیبهای فیزیکی یا مکانیکی به فولیکولها است. برای پیشگیری باید از فشارهای فیزیکی و شیمیایی به موها اجتناب کنید. برای درمان میتوان از شامپوهای ضد ریزش مو مخصوص، که باعث تامین مواد ضروری مو میشوند و از التهاب و حساسیت جلوگیری میکنند، استفاده کنید.
- کشیدن بیش از حد موها در مدلهای خاص (مانند بافتهای سفت)
- استفاده مکرر از ابزارهای حرارتی (اتو یا سشوار)
طاسی با الگوی ارثی، یا آلوپسی آندروژنتیک
در کنار ریزش مو ناشی از بیماری ها، این شایعترین نوع ریزش مو است که به دلیل ژنتیک و هورمونها رخ میدهد. معمولا برای درمان این نوع ریزش مو از ماینوکسیدیل استفاده میشود. در مواقع حادتر، کاشت مو هم انجام میشود.
- نازک شدن موها در خط موی پیشانی و تاج سر در مردان
- نازک شدن پراکنده موها در زنان
ریزش مو در اثر بارداری
بارداری به دلیل تغییرات هورمونی میتواند چرخه رشد مو را مختل کند. ریزش مو پس از بارداری معمولا موقتی است و نیازی به درمان خاص ندارد.
- افزایش هورمونها در دوران بارداری ممکن است رشد مو را افزایش دهد، اما پس از زایمان، افت ناگهانی هورمونها باعث ریزش مو (تلوژن افلوویوم) میشود.
- استفاده از رژیم غذایی سرشار از پروتئین، آهن، و بیوتین میتواند به رشد مجدد موها کمک کند.
بیشتر بخوانید: دلایل ریزش مو در بارداری
ریزش مو ناشی از بیماری چیست؟
ریزش مو ناشی از بیماری زمانی رخ میدهد که یک بیماری زمینهای یا سیستمیک باعث تضعیف چرخه رشد مو شود. این بیماریها میتوانند مستقیما بر فولیکولهای مو تأثیر بگذارند یا با ایجاد تغییرات متابولیکی و التهابی، چرخه طبیعی رشد مو را مختل کنند.
کدام بیماری ها باعث ریزش مو میشوند؟
ریزش مو یکی از عوارض شایع بسیاری از بیماریها است که میتواند نتیجه مستقیم اثر بیماری بر فولیکولهای مو یا نتیجه غیرمستقیم تغییرات متابولیکی و هورمونی باشد. ریزش مو با بیماری گاهی به صورت گسترده و تدریجی و گاهی به صورت لکهای یا ناگهانی رخ میدهد. در ادامه بیماریهای مهم که میتوانند منجر به ریزش مو ناشی از بیماری شوند را معرفی میکنیم.
ریزش مو در اثر بیماری آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه فولیکولهای مو را هدف قرار میدهد و باعث ریزش مو به صورت لکهای و بدون التهاب میشود. این بیماری ممکن است در مراحل پیشرفته به ریزش کامل مو در سر یا بدن منجر شود.
- درمان ریزش مو ناشی از بیماری آلوپسی آره آتا معمولا شامل استفاده از کورتیکواستروئیدها یا داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی است که برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی استفاده میشوند.
بیشتر بخوانید: آلوپسی آره آتا چیست؟
ریزش مو در اثر کبد چرب
کبد چرب به دلیل تجمع چربی در سلولهای کبد ایجاد میشود و میتواند جذب مواد مغذی ضروری مانند آهن، ویتامینها و پروتئینها را مختل کند. این کمبودها تأثیر مستقیم بر سلامت فولیکولهای مو داشته و باعث ریزش تدریجی مو میشوند.
درمان ریزش مو ناشی از کبد چرب
- با تغییر سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی و کاهش وزن از طریق ورزش منظم میتوان مانع از ریزش مو ناشی از کبد چرب شد. اما فراموش نکنید که ممکن است دلایل دیگری در ریزش مو دخیل باشند و مراجعه به یک متخصص و پزشک کبد بسیار مهم است.
ریزش مو ناشی از تنبلی تخمدان
یکی از بیماری های باعث ریزش مو تنبلی تخمدان است. ریزش مو ناشی از بیماری تنبلی تخمدان به دلیل افزایش غیرطبیعی هورمونهای مردانه (آندروژنها) باعث ریزش به ویژه در نواحی جلوی سر و شقیقهها میشود. علاوه بر ریزش مو، علائمی مانند آکنه و رشد موهای زائد هم مشاهده میشود.
- معمولا ریزش مو ناشی از تنبلی تخمدان با داروهای هورمونی مانند قرصهای ضدبارداری یا ضد آندروژن و اصلاح رژیم غذایی درمان میشود.
ریزش مو ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS
این اختلال هورمونی ناشی از عدم تعادل هورمونهای جنسی، به ویژه افزایش آندروژنها (هورمونهای مردانه)، است که منجر به نازک شدن و ریزش مو با الگوی مردانه در زنان میشود. علاوه بر ریزش مو، علائمی مانند رشد موهای زائد، آکنه و بینظمی قاعدگی مشاهده میشود.
- درمان با استفاده از داروهای ضد آندروژن، تنظیم رژیم غذایی و فعالیت بدنی منظم انجام میگیرد.
ریزش مو ناشی از کم خونی
کمبود آهن و سایر مواد مغذی مهم در بدن باعث کاهش اکسیژن رسانی به فولیکولهای مو میشود که نتیجه آن ضعیف شدن ریشه مو و ریزش قابل توجه است. این وضعیت معمولا با خستگی، رنگ پریدگی پوست و سردی دست و پا همراه است.
- ریزش مو ناشی از بیماری کم خونی با مصرف مکملهای آهن و افزودن غذاهای غنی از آهن درمان میشود. همچنین مطالعه مقاله کمبود کدام ویتامین باعث ریزش مو میشود؟ میتواند به شما در درمان ریزش مو ناشی از کم خونی کمک کند.
ریزش مو در اثر قارچ
عفونتهای قارچی مانند تینیا کاپیتیس، میتوانند باعث التهاب پوست سر، پوسته پوسته شدن و ریزش مو به شکل لکه ای شوند. این عفونتها معمولا در کودکان شایعتر هستند و با خارش و قرمزی پوست سر همراه هستند.
- درمان شامل مصرف داروهای ضدقارچ خوراکی یا موضعی و رعایت بهداشت پوست سر است.
ریزش مو ناشی از اختلال تیروئید (کم کاری یا پرکاری تیروئید)
ریزش مو در اثر کم کاری یا پرکاری تیروئید یکی از ریزشهای رایج است. این بیماری منجر به عدم تعادل هورمونی میشود که میتواند چرخه رشد مو را مختل کند. در کمکاری تیروئید، موها نازک، خشک و شکننده شده و به راحتی میریزند. پرکاری تیروئید نیز باعث افزایش ریزش مو همراه با تعریق زیاد و اضطراب میشود.
- درمان معمولا با استفاده از داروهای تنظیمکننده هورمون تیروئید و تغییرات در رژیم غذایی انجام میشود.
ریزش مو ناشی از بیماری لوپوس
لوپوس یک بیماری خودایمنی سیستمیک است که میتواند باعث التهاب فولیکولهای مو و در نتیجه ریزش مو شود. این بیماری معمولا همراه با خستگی شدید، درد مفاصل و ضایعات پوستی است.
- درمان ریزش مو با بیماری لوپوس شامل استفاده از داروهای ضدالتهابی، تنظیم سیستم ایمنی و مراقبتهای پوستی میشود.
ریزش مو ناشی از استرس
استرس شدید و طولانی مدت میتواند باعث تلوژن افلوویوم شود. علاوه بر ریزش مو، استرس ممکن است کیفیت خواب، سلامت پوست و سطح انرژی را تحت تأثیر قرار دهد.
- برای درمان ریزش مو ناشی از استرس باید مهارتهای کنترل استرس را بیاموزید. همین طور از استفاده زیاد از مواد غذایی مانند شکلات و قهوه جلوگیری کنید. مقاله درمان ریزش مو ناشی از استرس میتواند به شما کمک کند.
ریزش مو در اثر سیفلیس
سیفلیس، یک بیماری مقاربتی ناشی از باکتری ترپونما پالیدوم است که در مراحل پیشرفته میتواند باعث ریزش موی پراکنده و لکهای در سر و بدن شود که به آن «ریزش موی بیدخورده» نیز گفته میشود.
- درمان ریزش مو ناشی از بیماری سیفلیس و این باکتری، با استفاده از آنتی بیوتیکها، به ویژه پنی سیلین، انجام میشود.
ریزش مو در اثر عدم تعادل هورمون
عدم تعادل هورمونهای جنسی، تیروئید، یا استرس میتواند چرخه رشد مو را مختل کرده و به ریزش مو منجر شود. این نوع ریزش معمولا به نازک شدن مو و کاهش حجم موها منجر میشود.
- درمان با داروهای تنظیمکننده هورمون و مدیریت عوامل استرسزا امکانپذیر است.
بیشتر بخوانید: ریزش مو هورمونی چیست؟
ریزش مو ناشی از تغذیه (کمبود پروتئین، آهن، روی یا بیوتین)
کمبود مواد مغذی کلیدی مانند پروتئین، آهن، روی و بیوتین میتواند باعث ضعف و ریزش مو شود، زیرا این مواد برای رشد و تقویت فولیکولهای مو ضروری هستند.
- برای درمان میتوانید از یک تونیک مو مرغوب برای تامین ویتامینهای لازم مو استفاده کنید. همچنین با مصرف مکملها و افزایش مواد مغذی در رژیم غذایی از طریق خوراکیهایی مانند گوشت، تخم مرغ، مغزها و سبزیجات انجام میشود.
ریزش مو ناشی از بیماری های خود ایمنی
بیماریهایی مانند لوپوس یا آلوپسی آره آتا، به عنوان بیماریهای خود ایمنی محسوب میشوند. این بیماریها باعث میشوند سیستم ایمنی به فولیکولهای مو حمله کند که در نتیجه باعث ریزش مو میشود.
- درمان ریزش مو ناشی از بیماری خودایمنی معمولا با داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی انجام میشود.
ریزش مو در اثر پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که باعث ایجاد پلاکهای قرمز و پوستهدار روی پوست سر میشود. این بیماری باعث ریزش مو التهابی میشود. التهاب میتواند به ضعیف شدن فولیکولهای مو و ریزش مو منجر شود.
- برای درمان ریزش مو ناشی از بیماری پسوریازیس باید از داروهای ضدالتهابی، شامپوهای دارویی و فتوتراپی استفاده شود.
ریزش مو در اثر درماتیت سبوره یا سبورئیک
درماتیت سبورئیک یا سبوره یک بیماری پوستی است که با التهاب، چربی بیش از حد پوست و پوستهپوسته شدن همراه است. این وضعیت میتواند باعث ریزش مو موقت شود.
- درمان ریزش مو ناشی از بیماری پوستی شامل استفاده از شامپوهای ضدقارچ و کورتیکواستروئیدهای موضعی است.
ریزش مو ناشی از روش های درمانی مثل شیمی درمانی
شیمی درمانی برای درمان سرطان، سلولهای سریعالرشد مانند فولیکولهای مو را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث ریزش گسترده و ناگهانی مو میشود. ریزش مو ناشی از بیماری سرطان معمولا موقتی است و موها پس از اتمام درمان مجددا رشد میکنند.
- برای کاهش شدت ریزش، استفاده از کلاههای سرد حین درمان توصیه میشود.
